Phần III:
THAY THẾ BÁNH CÁN CARBIDE CHO TRỤC GANG TRUYỀN THỐNG
Thép Việt – Sing là công ty liên doanh đầu tiên của ngành Thép Việt Nam, ra đời từ năm 1993 với các sản phẩm thép xây dựng cán nóng sử dụng trục cán gang cầu truyền thống (thường chúng ta hay gọi tắt là trục gang).
Trục cán là một chi tiết, nơi tiếp xúc trực tiếp và làm biến dạng kim loại để cho ra sản phẩm có hình dáng kích thước theo tiêu chuẩn và yêu cầu của con người. Mặt trục cán phải có độ cứng từ (70-75)HSC, bên trong phải dẻo dai và chịu uốn tốt, chịu được va đập mạnh khi có xung lực, trục cán khi cán nóng không bị giãn nở nhiệt, bề mặt trục phải bóng đẹp…
Trục gang có đặc tính dễ gia công, giá thành rẻ, điều kiện làm việc không yêu cầu cao tuy nhiên nhanh mài mòn lỗ hình ảnh hưởng tới bề mặt, chất lượng sản phẩm và hơn nữa là hiệu suất sử dụng thiết bị giảm do tần suất phải dừng thay lỗ hình với sản lượng 100-200 tấn/lần thay tùy từng chủng loại sản phẩm.
Trục gang sau khi gia công tại NSV
Trước thực tế cạnh tranh ngày càng lớn trên thị trường, với mong muốn cho ra những sản phảm thép cán có bề mặt ổn định, sáng đẹp có chất lượng cao với giá thành hạ, đội ngũ cán bộ kỹ thuật Công ty đã nghiên cứu cải tiến sử dụng bánh cán Carbide thay thế cho trục cán bằng gang truyền thông như đã nêu.
Trước hết chúng ta cùng tìm hiểu về bánh cán sử dụng vật liệu Carbide.
Vật liệu carbide: Là hợp kim cứng giữa kim loại và carbon, nó chịu được nhiệt độ cao, chịu mài mòn tốt tuy nhiên có đặc tính giòn, chịu va đập kém. Có nhiều loại vật liệu Carbide khác nhau tùy các thành phần hợp kim để phù hợp cho các yêu cầu sử dụng khác nhau như cắt gọt trên những loại vật liệu cứng và bền như thép Carbon, Inox và các loại vật liệu cứng khác với độ chính xác cao, gia công cho các vật liệu phi kim, gia công kim loại và nhiệt độ cao…
Vật liệu Carbide siêu tốt gồm 2 thành phần chỉnh của Hợp kim Tungsten Carbide Wc kết hợp với Cobalt C. Ngoài ra còn bổ sung thêm một vài thành phần phụ khác như: Titanium, tantalum, niobium.
Đặc điểm của chất liệu Carbide:
* Tunsten carbide giống như sỏi trong bê tông, thành phần này rất cứng nhưng không liên kết với nhau được.
* Cobalt trong hợp kim giống như xi măng trong bê tông, đây là chất liên kết.
* Hợp kim có thành phần Tungsten carbide cao sẽ cứng hơn, chống mài mòn tốt hơn nhưng chịu va đập kém.
* Ngược lại, hợp kim có thành phần Cobalt cao hơn sẽ chắc hơn nên chịu va đập tốt nhưng chống mài mòn kém.
Tùy theo tỉ lệ của 2 thành phần này, người ta làm ra nhiều loại hợp kim carbide có độ cứng khác nhau dùng cho các ứng dụng khác nhau.
Chất liệu của phụ kiện sử dụng công nghệ Carbide là Tungsten Carbide (công thức hóa học: Wc) là một hợp chất hóa học giữa vonfram và cacbon. Ở dạng cơ bản nhất, Tungsten carbide có dạng bột mịn màu xám, nhưng loại vật liệu này có thể được ép và tạo thành các hình dạng khác nhau để sử dụng trong máy móc công nghiệp, công cụ khai thác và khoan, các loại công cụ cắt, mài mòn và thậm chí là cả đồ trang sức.
Tungsten Carbide cứng hơn và đặc hơn thép đến 2 lần, với độ đậm đặc xấp xỉ chì và vàng. Độ cứng của loại vật liệu này thậm chí còn có thể so sánh với corundum và chỉ có thể được đánh bóng và hoàn thiện với các chất mài mòn có độ cứng vượt trội như Nitrit Boron khối hoặc các bánh mài kim cương.
Như vậy Bánh cán Carbide của chúng ta được thừa hưởng những kết quả tuyệt vời trên gồm 2 thành phần chính của hợp kim Tungsten Carbide Wc kết hợp với Cobalt C với độ cứng từ (79-85)HRA.
Bánh cán dung vật liệu Carbide
Quá trình thay thế bánh cán Carbide tại Thép Việt - Sing
Việc thay thế trục gang được triển khai từ năm 2009, khi đó ưu tiên trên các sản phẩm thép dây phi 6, 8 với tốc độ cán cao và bề mặt tròn trơn, bóng đẹp. Sau khi nhà máy cải tạo lớn hoàn thành năm 2011, lần lượt các sản phẩm thép thanh lần lượt được cán trên hệ thống lỗ hình sản phẩm và một số chủng loại cả ở bán sản phẩm bằng bánh cán Carbide này.
Với điều kiện làm việc yêu cầu cao hơn rất nhiều so với trục gang, hệ thống làm mát bánh Carbide đã được cải tạo phù hợp với yêu cầu đó để đảm bảo độ tin cậy và tuổi thọ trong quá trình làm việc.
Quan hệ giữa áp lực nước làm mát và tốc độ cán
Cải tạo lại hệ thống làm mát lỗ hình cho Bánh Carbide
Khi cán trên hệ thống lỗ hình trên bánh Carbide năng xuất cho một lần thay lỗ hình đã tăng lên rất nhiều lần so với trục gang từ 500-2000 tấn/lỗ hình. Với thời gian dừng máy từ 10-15 phút/lần thay lỗ hình. Hiệu suất thiết bị được nâng lên đồng nghĩa với các tiêu hao dầu, điện giảm và năng xuất cán cũng được tăng theo.
Thông thường các nhà máy cán khi đặt hàng phải đồng bộ cả bộ trục đã có bánh Carbide trên đó với giá thành không hề nhỏ. Tuy nhiên với cách nhìn sáng tạo và góp phần giảm chi phí, có thể tái sử dụng, đội ngũ kỹ thuật NSV đã nghiên cứu và chủ động chế tạo được cơ cấu hãm bánh Carbide trên trục thép rất thành công.
Lắp đặt cơ cấu hãm bánh Carbide bằng thủy lực với áp lực 12MPa
Thực hiện công đoạn mài bánh cán Carbide trên máy gia công bằng đá mài chuyên dụng
Trục bánh cán Carbide đã gia công và đồng bộ sẵn sàng cho dây chuyền cán dây
Trục bánh cán Carbide đã gia công và đồng bộ sẵn sàng cho dây chuyền cán chẻ
Trục bánh cán Carbide đã gia công và đồng bộ sẵn sàng cho dây chuyền thép thanh
Theo số liệu có được, sản lượng thép dây được sản xuất từ khi áp dụng công nghệ mới là hơn 700.000 tấn và gần 600.000 tấn sản phẩm thép thanh. Thời gian ngừng trệ của công nghệ đã giảm từ hơn 11% xuống dưới 5,5%, năng xuất cán đã tăng từ xung quanh 16 tấn/h lên hơn 23 tấn/h (các chỉ số so sánh với cỡ sản phẩm trung bình – Average size từ xung quanh 10mm-năm 2008 lên trên 13mm hiện nay). Với sản phẩm ổn định về chất lượng, hệ thống làm việc tin cậy, giảm sự cố trên dây chuyền công nghệ. Kết quả này có sự đóng góp không nhỏ của cải tiến sử dụng thay thế bánh cán Carbide cho trục gang. hề nhỏ.
Trên đây là trình bày những nét cơ bản giải pháp cải tiến sử dụng thay thế bánh cán Carbide cho trục gang. Giải pháp này đã mang lại hiệu quả rất ấn tượng, đóng góp vào sự thành công và phát triển của Thép Việt-Sing. Với tinh thần liên tục đổi mới và sáng tạo, Phòng Sản xuất vẫn tiếp tục phát huy sức sáng tạo và không ngừng phấn đấu để góp phần xây dựng Công ty ngày một lớn mạnh.
Giang Lê.
NatSteelVina với 3 cải tiến mang tính đột phá - Phần 2
NatSteelVina với 3 cải tiến mang tính đột phá - Phần 1